10. Тэмцэх арга хэмжээ: Ям гарсан хот айл, фермд мал эмнэлгийн байгууллагын дүгнэлтийг үндэслэн дүүрэг, сумын засаг даргын захирамжаар хязгаарлалтын дэглэм хэрэгжүүлнэ.

10.1 Төрийн захиргааны байгууллагын гүйцэтгэх үүрэг:

10.1.1 Хязгаарлалтын дэглэм тогтоосон үед адууны шилжилт, хөдөлгөөнийг зогсоож үзэсгэлэн зохион байгуулах, сааль сүү, ашиг шим ашиглах зорилгоор нэг дор олноор бөөгнөрүүлэхийг хязгаарлах;

10.1.2 Тогтоосон хязгаарлалтын дэглэмийг эерэг урвалтай сүүлчийн ямтай адууг нядласан юм уу устгаснаас хойш 2 жилийн хугацаанд бүх адуунд мал эмнэлгийн үзлэг, шинжилгээ хийхэд эерэг урвалтай адуу илрээгүй бол өвчтэй малд хэрэглэж байсан тоног хэрэгсэл, хашаа, байр зэрэгт эцсийн халдваргүйжүүлэлт хийж хорио цээрийн дэглэм тогтоосон байгууллага, албан тушаалтны шийдвэрээр татан буулгана.

10.1.3 Лабораторийн шинжилгээгээр эерэг урвалтай гарсан адууг нядлах, устгах арга хэмжээг зохион байгуулж малын эмчийн хяналтын дор гүйцэтгэх

10.1.4 Нядласан, устгасан адууны нөхөн талбөрийг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу олгох

10.2Улсын мэргэжлийн хяналтын байгууллага, улсын байцаагчийн гүйцэтгэх үүрэг:

10.2.1 Засаг даргын захирамжийн биелэлт, хорио цээрийн дэглэмийн хэрэгжилт, зааврын биелэлтэнд хяналт тавих

10.2.2 Захирамж болон бусад холбогдох хууль эрх зүйн актыг зөрчсөн этгээдүүдэд хариуцлага тооцох

10.2.3 Лабораторийн шинжилгээгээр эерэг урвалтай гарсан адууны арчилгаа, маллагаа, тэжээлийн нөхцөл, ялган тусгаарлах болон нядлагаа, устгалын ажилд хяналт тавих

10.2.3 Малын мах, сүү, арьс, шир, үс, ноос бэлтгэх, боловсруулах, хадгалах, борлуулах байгууллага, газруудад байнгын хяналт тавих

10.3 Мал эмнэлгийн байгууллага, малын эмчийн үүрэг:

10.3.1 Засаг даргын захирамжийн дагуу хязгаарлалтын дэглэмийг хэрэгжүүлэх, аж ахуйн нэгж, мал бүхий иргэд, малчдад эрүүл мэндийн байгууллагатай хамтран анхааруулга, сэрэмжлүүлэг өгөх, ям өвчнөөс хүн амыг хамгаалах сурталчилгаа явуулах, үзүүлэх сургууль хийх, хил залгаа аймаг, сум, баг, айл өрхөд мэдэгдэх

10.3.2 Өвчин гарсан айл өрхийн адуун сүрэгт нэг бүрчлэн эмнэл зүйн үзлэг, шинжилгээ хийж эерэг урвалтай мал, амьтныг ялган тусгаарлах

10.3.3 Эпизоотологийн тандах шинжилгээний үндсэн дээр эрүүлжүүлэх, эрүүлжснийг батлах, халдварлалтыг тогтоох шинжилгээг тогтмол хийж байх

10.3.4 Ям өвчинтэй тэмцэх стратеги, хөтөлбөрийн дагуу тэмцэх арга хэмжээ зохион байгуулах, үр дүнд хяналт тавих

10.3.5 Өвчин гарсан хот айл, фермд малын шилжилт, хөдөлгөөн хийлгэхгүй байх, өвчтэй адууг нядлах, хүнсэнд хэрэглэх, худалдаалахыг хориглох

10.3.6 Ям гарсан тухай улс, орон нутгийн эрүүл мэндийн холбогдох байгууллагад мэдэгдэх, өвчин илэрсэн айл өрх, фермийн хүмүүсийг эрүүл мэндийн үзлэг, шинжилгээнд хамруулах

10.3.7 Шинжилгээгээр эерэг урвалтай гарсан малыг нядлуулах, устгуулах дүгнэлтийн дагуу холбогдох төрийн захиргааны байгууллагад хандах

10.3.8 Өвчтэй мал, амьтан байсан хашаа саравч, байр, хэрэглэсэн ус, тэжээлийн онгоц, тоног хэрэгсэл болон тайван бус бүс нутгаас бэлтгэсэн арьс шир, дэл, сүүлийг малын эмийн улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн халдваргүйжүүлэх бодис, бэлдмэлүүдийг ашиглаж халдваргүйжүүлэх

10.3.9 Өвчний улмаас үхэж хорогдсон адууны хүүр, сэг зэмийг халдваргүйжүүлэх бодис, бэлдмэлээр халдваргүйжүүлж булах юм уу шатааж устгах ба голомтын байрлалыг албан ёсоор бүртгэлжүүлэх

10.3.10 Өвчний эпизоотологи, тархалтыг үндэслэн урьдчилан сэргийлэх, тандах, эрүүлжүүлэх шинжилгээний  арга хэмжээ, төсөл, хөтөлбөрийг төлөвлөх, боловсруулах, хэрэгжүүлэх

10.3.11 Урьдчилан сэргийлэх шинжилгээг өвчнөөр тайван сүрэгт жилд нэг удаа, өвчин илэрсэн сүрэгт жилд 2 удаа хийх арга хэмжээг эпизотоологийн судлагааны үндсэн дээр зохион байгуулах

10.3.12 Импортоор оруулсан адуунд  харшил сорилын шинжилгээ заавал хийж 30 хоног хорио цээрийн нөхцөлд байлгах

10.3.13 Ям өвчнөөс адуун сүргээ эрүүлжүүлсэн аймаг, сум, баг, ферм,  айл өрхийг батлагаажуулж зарлах

10.4 Мал бүхий аж ахуйн нэгж, иргэн, малчны гүйцэтгэх үүрэг:

10.4.1 Хариуцсан мал эмнэлгийн байгууллага болон малын эмчид өвчний шинж тэмдэг, сэжиг илэрсэн тухай албан ёсоор мэдэгдэх

10.4.2 Дүүрэг, сумын засаг даргын захирамж, мал эмнэлгийн байгууллага, малын эмчийн шаардлагыг бүрэн биелүүлэх

10.4.3 Мал сүрэгт тарга хүч сайн авахуулах, тарга хүчийг тогтоох, ям өвчнөөс эрүүл адуун сүрэг үржүүлж өсгөх, хашаа, хороо, байрны ариун цэвэр, эрүүл ахуйн дэглэмийг сахих

10.4.4 Малын эмчийн зааварчлагын дагуу өвчтэй адууны бууц, баас, тэжээлийн үлдэгдлийг шатааж устгах, биотермийн аргаар халдваргүйжүүлэх

10.4.5 Мал эмнэлгийн урьдчилан сэргийлэх үзлэг, шинжилгээнд адуун сүргээ цаг тухайд нь бүрэн хамруулах, шинжилгээгээр эерэг урвалтай гарсан адууны арчилгаа, маллагаа, тэжээлийн нөхцлийг сайжруулж өдөр тутмын арчилгаа, маллагааг гардан гүйцэтгэх

10.4.6 Эрүүл, өвчтэй адууг хооронд холих, малын эмчийн зөвшөөрөлгүйгээр шилжилт, хөдөлгөөн хийхгүй байх

10.4.7 Шинжилгээгээр эерэг урвалтай гарсан адуутай харьцахдаа хувийн хамгаалалтын хэрэгслийг ашиглаж байх, ямын халдвар авахаас сэргийлж эмнэлгийн үзлэг шинжилгээнд тогтмол хамрагдах